Szkolenie na temat metanomierzy ... !!

[link widoczny dla zalogowanych]

Metanomierze indywidualne M – 1c oraz M – 1c/a

Metanomierze indywidualne M-1c, M-1ca są urządzeniami do pomiaru metanu w powietrzu kopalnianym w zakresie od 0,3 do 5% CH4 . Powyżej stężenia 5% CH4 metanomierze te działają jako wskaźniki. Obecnie na kopalni mamy 2 rodzaje metanomierzy indywidualnych:

M - 1c i M – 1c/a

Dane techniczne :
Zasada działania - katalityczne spalanie
Zakres pomiarowy - 0,3 do 5% CH4
Zakres wskazań - 5 do 9,9% CH4 powyżej 9,9%CH4
orientacyjne wskazanie sygnalizowane
czerwoną diodą

Dokładność pomiarów - w zakresie do 2% CH4  0,2% CH4
- w zakresie do 3% CH4  0,3% CH4
- w zakresie do 5% CH4 - 0,3 +1% CH4
- w zakresie 5 do 9,9% CH4 nieokreślona

Technika pomiarów

Wprowadzenie badanego powietrza do metanomierza celem dokonania pomiaru odbywa się poprzez co najmniej trzykrotne naciśnięcie i zwolnienie osłony gumowej metanomierza stanowiącej jednocześnie pompkę (+ 5 razy na mb wężyka). Następnie należy przycisnąć przycisk pomiarowy na czas 4 sekund. Na wyświetlaczu wyświetlony zostaje stan przepełnienia (/EE/ - w metanomierzu M-1c, a w metanomierzu typu M-1c/a zapala się zielona dioda, bez liter /EE/). Następnie wyświetla się aktualne stężenie metanu (przy wprowadzeniu do metanomierza powietrza bez metanu wyświetli się odczyt: (od 0,0 do 0,3). Wyłączenie zasilania komory pomiarowej po dokonaniu pomiaru znacznie zwiększa jej żywotność oraz zmniejsza pobór prądu z akumulatora. Wygaszenie wyświetlacza i zapalanie się diody czerwonej informuje, że wartość metanu przekracza 9,9% CH4. Dioda żółta daje możliwość oceny stopnia naładowania akumulatora. Jest on w pełni naładowany, jeżeli dioda żólta nie świeci. W przypadku, gdy dioda ta po naciśnięciu przycisku pomiarowego zapala się na czas 5 sek i gaśnie – akumulator jest częściowo rozładowany, jeżeli zaś po naciśnięciu przycisku pomiarowego dioda ta świeci ciągle, świadczy to o rozładowaniu akumulatora i wymaga on koniecznie ładowania. Od momentu wystąpienia sygnalizacji częściowego rozładowania do sygnalizacji rozładowania akumulatora można wykonać jeszcze około 20 poprawnych pomiarów.

Metanomierze należy bezwzględnie chronić przed:

- zalaniem wodą
- udarami mechanicznymi i nadmiernymi wstrząsami
- oddziaływaniem substancji zatruwających takich jak pary silikonów
związków ołowiu, kadmu, chloru i pyłów.

Do ciągłego pomiaru stężeń metanu w powietrzu i lokalnego sygnalizowania przekroczenia dopuszczalnego stężenia metanu optycznie i akustycznie służy metanomierz SIGNAŁ 2. Zakres pomiarowy tego przyrządu to 0 – 3% z dokładnością 0,1%. Stężenie CH4 powodujące alarm to 0,5%, 1%, 1,5% lub 2%. Celem dokonywania pomiarów metanomierz należy załączyć w pozycję „BK”. Wskazania na wyświetlaczu cyfrowym odpowiadają aktualnie występującym stężeniom metanu. Pomiar mieszanin metanu o stężeniu przekraczającym wartość progu alarmowego powoduje uruchomienie akustycznej i optycznej sygnalizacji alarmowej. Skasowanie alarmu następuje samoczynnie po obniżeniu się stężenia metanu poniżej wartości progowej. Mieszaniny metanu przekraczające stężenia powyżej 3% powodują wyświetlanie na wskaźniku cyfrowym wartości 4,2%. Po zakończeniu pomiarów metanomierz należy wyłączyć wyłącznikiem w pozycję „BbIk”. Do ciągłego pomiaru stężeń metanu w powietrzu i lokalnego sygnalizowania przekroczenia dopuszczalnego stężenia metanu optycznie i akustycznie służy również metanomierz nowszej generacji MTS - 1 Zakres pomiarowy tego przyrządu to 0 – 5% z dokładnością 0,1% Stężenie CH4 powodujące alarm to 0,5%, 1%, 1,5% lub 2%.

Przyrząd posiada 4 przyciski E, +, B, -,
Załączenie przyrządu MTS-1 polega na naciśnięciu jednocześnie przycisków E, +, B,
Załączenie sygnalizują kolejno znikające cztery czerwone kropki, następnie pojawiają się informacje:
AL.- 1 - ustalony pierwszy próg alarmu
AL – 2 - ustalony drugi próg alarmu
AL.-1 oraz AL.-2 są tej samej wartości
ACU – stan naładowania metanomierza który powinien być większy niż 4,6V
Następnie wyświetli się 0,00 i przyrząd wchodzi w tryb pomiarowy
Wykrycie przez metanomierz stężenia metanu w powietrzu o wartości wyższej niż ustawione progi wywołuje alarm w postaci sygnału dźwiękowego oraz miganiu wyświetlacza.
Wyłączenie metanomierza polega na naciśnięciu jednocześnie przycisków E, +, -.
Jeżeli napięcie spadnie poniżej 4,5V metanomierz automatycznie wyłącza się , taki stan sygnalizowany jest sygnałem dźwiękowym około 30 minut wcześniej.

Powietrze kopalniane jest mieszaniną powietrza atmosferycznego i gazów wydzielających się w kopalni. We wszystkich dostępnych wyrobiskach i pomieszczeniach (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002r w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych, Dział IV paragraf 187 ) powietrze kopalniane powinno zawierać minimum 19 % tlenu a najwyższe dopuszczalne stężenia gazów szkodliwych dla człowieka nie mogą przekraczać wartości podanych w tabeli.

Stacje pomiarowe

Dla określenia poziomu zagrożenia gazowego w wyrobiskach górniczych wyznacza się stacje pomiarowe na wlocie i wylocie z danego rejonu, przodka, ściany w których to analizuje się przyrosty lub ubytki poszczególnych gazów kopalnianych. W tych miejscach oblicza się między innymi przekrój wyrobiska, mierzy prędkość powietrza, określa procentowe stężenia poszczególnych gazów (pomiary stężeń na miejscu lub pobranie próbek powietrza do analizy chemicznej). Mając powyższe dane bilansujemy udział poszczególnych gazów na stacji wylotowej i wlotowej. Na podstawie zachodzących zmian poszczególnych gazów możemy określać poziom zagrożenia.Przyrost metanu mówi nam o poziomie metanowości w danym rejonie. Ubytek tlenu wskazuje nam, między innymi, jak przebiegają procesy utleniania węgla. Przyrost tlenku węgla mówi nam o poziomie zagrożenia pożarami.

Obliczanie przekroju wyrobiska w obudowie łukowej

W wyrobiskach korytarzowych naszych kopalń najczęściej stosowana jest obudowa łukowa podatna o profilu korytkowym lub „V”. Przekrój takiego wyrobiska obliczamy według wzoru

F= 0,8 x h x s

gdzie,

h [m] – wysokość wyrobiska,
s [m] – szerokość wyrobiska
F [m2] – pole przekroju wyrobiska

Pomiar wydatku powietrza na stacji pomiarowej

Wydatek powietrza zgodnie z układem SI wyznacza się w m3/s. W górnictwie analizując niektóre zagrożenia wentylacyjne wydatek powietrza określamy w m³ / min.Ilość powietrza przepływająca przez wyrobisko jest wprost proporcjonalna do przekroju tego wyrobiska i prędkości przepływu powietrza w tym wyrobisku. Pomiar prędkości przepływu powietrza wykonujemy najczęściej za pomocą anemometrów skrzydełkowych. Podstawową częścią tych anemometrów jest wirnik napędzany strumieniem powietrza płynącego wyrobiskiem. Obroty tego wirnika przekazywane są na mechanizm zegarowy. Liczba obrotów wirnika w jednostce czasu jest proporcjonalna do prędkości przepływu powietrza. Po uruchomieniu przyrządu należy wolnym ruchem przesuwać anemometr po całym przekroju poprzecznego wyrobiska zgodnie z rysunkiem nr1. Po upływie 60 sekund anemometr samoczynnie się wyłączy. Wynik pomiaru w m/min ( lub w m/s), należy odczytać na zegarze przyrządu. Odczytaną wartość pomiaru mnożymy przez powierzchnię przekroju wyrobiska, w wyniku czego otrzymujemy wydatek powietrza m3/min. (lub m3/s). W czasie pomiaru zwrócić szczególną uwagę aby anemometr w czasie pomiaru był trzymany prostopadle do kierunku przepływu powietrza. Pomiary wykonujemy w wyrobisku gdzie nie ma żadnych przewężeń przekroju wyrobiska, poza tamami bezpieczeństwa. Pomiar ten należy powtórzyć minimum 3 razy i wyciągnąć średnią arytmetyczną.

Pomiary gazów kopalnianych za pomocą wykrywacza gazów WG – 2M

Powszechnie stosowanym przyrządem do pomiarów gazów kopalnianych jest wykrywacz gazów WG–2M stosowany łącznie z rurkami wskaźnikowymi. Zasada działania wskaźnika rurkowego polega na zasysaniu pompką harmonijkową powietrza badanego w odpowiedniej ilości i odczytaniu ze skali stężenia gazu, na podstawie długości zabarwienia wskaźnika. Wskaźnik rurkowy to rurka szklana, której wnętrze wypełnione jest substancjami chemicznymi a końce rurek są zatopione. Substancje chemiczne są tak dobrane, że tworzą podczas reakcji z odpowiednimi gazami, związki barwne. Długość zabarwienia względem skali naniesionej na rurce wskaźnika jest miernikiem stężenia gazu. Za pomocą wykrywacza i rurek wskaźnikowych najczęściej określamy stężenia tlenku węgla i dwutlenku węgla, gdyż są to najczęściej występujące gazy w wyrobiskach górniczych. Na chwilę obecną są to przyrządy najprostsze w użyciu. Za pomocą rurek wskaźnikowych możemy określać również stężenia siarkowodoru, tlenków azotu, wodoru czy tlenu. Rurki do pomiaru CO2 są opisane kolorem czarnym. Po 1 zaciągnięciu odczytujemy wynik pomiaru w [ %], rurka barwi się na fioletowo. Rurki do pomiarów CO mamy opisane są kolorem czerwonym. Po jednym zassaniu, o ile rurka zabarwi się na kolor zielony w sposób wyraźnie widoczny na skali, to odczytujemy wynik pomiaru, natomiast gdy zabarwienie jest minimalne, wtedy dodatkowo zasysamy 9 razy.
W przypadku rurek niskostężeniowych wynik po jednym zassaniu odczytujemy w setnych procenta, a po 10 zaciągnięciach wynik odczytujemy w tysięcznych procenta. Gdy mamy rurki wysoko stężeniowe to po jednym razie odczytujemy w dziesiętnych procenta a po dziesięciu zaciągnięciach w setnych procenta.

W celu wykonania pomiaru wykrywaczem WG–2M należy:

1. Sprawdzić szczelność wykrywacza. W tym celu należy w gniazdo wykrywacza włożyć bez ułamanych końcówek, wskaźnik rurkowy, następnie ścisnąć do oporu mieszek wykrywacza i zwolnić nacisk. Wykrywacz jest szczelny, jeżeli w ciągu 1 minuty nie nastąpi samoczynne rozprężenie się mieszka na długość łańcuszka.

2. Wyjąć z gniazda wskaźnik rurkowy i odłamać obydwa końce w specjalnym oczku na denku wykrywacza.

3. Odłamać końcówki rurki wskaźnikowej i włożyć ją do gniazda zgodnie ze strzałką namalowaną na wskaźniku,

4. Zassać powietrze wykrywaczem. Liczba zassań zależy od stężeń gazów wyrobisku i rodzaju zastosowanych rurek.

5. Dokonać odczytu stężenia gazu na skali wskaźnika (na granicy zabarwienia).

6. Wskaźnik rurkowy zużyty wyjąć z gniazda a wykrywacz przedmuchać wykonując kilka zassań.

Kategorie zagrożenia metanowego

Przy zaliczaniu pokładu węgla do odpowiedniej kategorii zagrożenia metanowego uwzględnia się jego metanonośność, czyli objętościową ilość metanu pochodzenia naturalnego, zawartą w jednostce wagowej w głębi calizny węglowej. Ustalone są cztery kategorie zagrożenia metanowego w poziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny. Udostępnione pokłady lub ich części zalicza się do:

1) pierwszej kategorii zagrożenia metanowego, jeżeli stwierdzono występowanie metanu pochodzenia naturalnego w ilości od 0,1 do 2,5 m3/Mg, w przeliczeniu na czystą substancję węglową,

2) drugiej kategorii zagrożenia metanowego, jeżeli stwierdzono występowanie metanu pochodzenia naturalnego w ilości powyżej 2,5 m3/Mg, lecz nie większej niż 4,5 m3/Mg, w przeliczeniu na czystą substancję węglową,

3) trzeciej kategorii zagrożenia metanowego, jeżeli stwierdzono występowanie metanu pochodzenia naturalnego w ilości powyżej 4,5 m3/Mg, lecz nie większej niż 8 m3/Mg, w przeliczeniu na czystą substancję węglową,

4) czwartej kategorii zagrożenia metanowego, jeżeli stwierdzono występowanie metanu pochodzenia naturalnego w ilości powyżej 8 m3/Mg, w przeliczeniu na czystą substancję węglową, lub wystąpił nagły wypływ metanu albo wyrzut metanu i skał.

Granice pola metanowego

Granice pola metanowego w podziemnym zakładzie górniczym wydobywającym węgiel kamienny powinny być tak ustalone, aby pole to objęło pokład lub jego część, a także wyrobiska, którymi odprowadzane jest powietrze z tego pola, oraz wyrobiska, w których może nastąpić zmiana kierunku przepływu powietrza powodująca dopływ metanu. Wyrobiska kamienne przecinające pokłady zaliczone do różnych kategorii zagrożenia metanowego, którymi odprowadzane jest powietrze do innych wyrobisk, powinny być wraz z tymi wyrobiskami objęte granicami pola metanowego o najwyższej kategorii zagożenia metanowego.

Pomiary metanu w wyrobiskach górniczych

Zgodnie z obowiązujący przepisami, zawartość metanu w powietrzu kopalnianym kontroluje się, przeprowadzając pomiary:

 pod stropem wyrobiska,
 nad obudową wyrobiska,
 w miejscach możliwych wypływów lub gromadzenia się metanu.

Pomiar metanu pod stropem wyrobiska wykonuje się nie niżej niż 10cm od najwyższego miejsca niezabudowanego stropu, szczelnej obudowy lub okładziny obudowy. W przypadku gdy w wyrobisku zawartość metanu wynosi powyżej 2% należy niezwłocznie :

1. wycofać ludzi z zagrożonych wyrobisk,
2. wyłączyć sieć elektryczną
3. unieruchomić maszyny i urządzenia ,
4. zagrodzić wejście do wyrobisk,
5. zawiadomić najbliższą osobę dozoru ruchu.

Obowiązek wyłączenia nie dotyczy urządzeń elektrycznych, które mogą być eksploatowane w dowolnej koncentracji metanu.
Pomiar zawartości metanu nad obudową wyrobiska wykonuje się w najwyższym dostępnym miejscu wyrobiska nad obudową.
W przypadku stwierdzenia, w wyniku pomiarów nad obudową zawartości 5% metanu lub powyżej:

1. niezwłocznie wstrzymuje się roboty w wyrobisku,
2. przeprowadza dodatkowe pomiary dla ustalenia rozmiarów nagromadzenia metanu i miejsc wypływu metanu,
3. podejmuje działania mające na celu likwidację zagrożenia.

Zwalczanie przystropowych nagromadzeń metanu

Jednym z najskuteczniejszych sposobów likwidacji przystropowych nagromadzeń metanu jest zapewnienie odpowiedniej prędkości przepływu powietrza w wyrobisku oraz prowadzenie właściwego odmetanowania.

W przypadkach doraźnych stosowane są:
 przegrody wentylacyjne stawiane w poprzek wyrobiska w miejscach intensywnego wydzielania metanu,
 przysłony, których zadaniem jest skierowanie części powietrza (płynącego wyrobiskiem)
w kierunku stropu,
 strumienice zasilane sprężonym powietrzem,
 lutniociągi specjalne, z różnymi otworami, którymi wypływa powietrze; odpowiednio dobrana wielkość, kształt i liczba otworów ukierunkowuje wypływ powietrza z lutniociągu rozrzedzając metan.

Metanometria

W polach metanowych II-IV kategorii zagrożenia metanowego stosuje się kontrolę zawartości metanu w powietrzu oraz zabezpieczenia urządzeń elektrycznych za pomocą urządzeń metanometrii automatycznej. Metanomierzami wyłączająco - rejestrującymi zabezpiecza się urządzenia elektryczne zainstalowane w ścianie oraz w wyrobiskach przyścianowych.
W razie przekroczenia zawartości 2% metanu w powietrzu wypływającym ze ściany lub zawartości 1% metanu w powietrzu dopływającym do ściany, metanomierze powinny wyłączać z pod napięcia urządzenia elektryczne zabudowane:
- w ścianie,
- w wyrobisku przyścianowym z prądem powietrza wypływającym ze ściany,
- w wyrobisku przyścianowym z prądem powietrza dopływającym do ściany, na odcinku co najmniej 10m od wlotu do ściany.

Czujniki metanomierzy kontrolujące zawartość metanu w prądzie powietrza wypływającego ze ściany zabudowuje się pod stropem:
- w wyrobisku przyścianowym – w odległości nie przekraczającej 10m od wylotu ze ściany, jeżeli na wylocie nie łączą się prądy powietrza,
- w ścianie- w odległości 2m od wyrobiska przyścianowego, jeżeli na wylocie łączą się prądy powietrza.
Czujnik metanomierza kontrolujący zawartość metanu w prądzie powietrza dopływającym do ściany zabudowuje się pod stropem w ścianie w odległości nie większej niż 10m od wyrobiska przyścianowego.W wyrobiskach przewietrzanych za pomocą lutniociągów zabudowuje się metanomierze wyłączjąco- rejestrujące, kontrolujące zawartość metanu pod stropem wyrobiska.

Czujniki te zabudowuje się:
- przy przewietrzaniu przodka lutniociągiem tłoczącym – w odległości nie większej niż 10m od czoła przodka, w miejscu stwierdzonych największych zawartości metanu, czujnik o progu 1% CH4, przy czym, koniec lutniociągu tłoczącego maksymalne 8m od czoła przodka,
- przy przewietrzaniu przodka lutniociągiem ssącym koniec lutni ssącej w odległości nie większej niż 6m od czoła przodka, a czujnik o progu 1% zabudowany między wlotem do lutni a czołem przodka ( do 6m od przodka),
- w odległości od 10m do 15m od skrzyżowania z wyrobiskiem przewietrzanym opływowym prądem powietrza, dla wentylacji ssącej czujnik 1% CH4 , dla wentylacji tłoczącej czujnik o progu 2% CH4.
- przy wentylacji ssącej w drążonym kombajnem wyrobisku, koniec lutniociągu ssącego nie dalej niż 3m od czoła przodka a czujnik pomiędzy przodkiem a wlotem do lutni ssącej,
- przy wentylacji kombinowanej tj. zasadnicza wentylacja tłocząca, w strefie przodkowej wentylacja ssąca związana z odpylaczem przy urabianiu kombajnem, odległość lutni tłoczącej do 12m od przodka, a lutni ssącej nie większa niż 6m od przodka, w strefie przodkowej mamy trzy czujniki metanowe o progu 1%, które są umieszczone: do 3m od czoła przodka (pomiędzy lutnią ssącą a przodkiem), w strefie zazębienia się obu lutniociągów i na wylocie z lutniociągu ssącego,

Rodzaje metanowości – definicje

Metanowość bezwzględna (całkowita) jest sumą ilości metanu wydzielającego się do wyrobisk (metanowość wentylacyjna) oraz metanu ujętego odmetanowaniem. Określa się ją jako objętość metanu i wyraża w m3/minutę.

Metanowość wentylacyjna jest różnicą strumienia objętości metanu w wylotowym
i wlotowym prądzie powietrza. Metanowość wentylacyjną określa się z bilansu objętości metanu sporządzonego na podstawie wykonanych pomiarów i obliczeń w poszczególnych punktach pomiarowych i wyraża w m3/min. Bilans ten powinien być przedstawiony na schemacie przestrzennym.

Pobieranie próbek powietrza do analizy chemicznej

W celu precyzyjnego określenia stężeń gazów w wyrobiskach górniczych pobiera się próbki gazów kopalnianych do specjalnych pipet (pojemników) i dostarcza do laboratorium, gdzie wykonywana jest ich analiza.
Do pobierania tych próbek służą:

 pipety szklane,
 pipety ciśnieniowe,
 pojemniki gumowe.

Gazy do analizy chemicznej mogą być pobierane jako:

 próbki punktowe, z określonego miejsca w wyrobisku,
 próbki przeciętne, w całym przekroju wyrobiska ( przedstawiają średni skład powietrza).

Próbkę taką pobiera się przez poruszanie otwartą pipetą po całym przekroju wyrobiska w trakcie napełniania jej powietrzem kopalnianym.

Życzę miłej nauki Cool

Jeśli masz problem pisz w tym temacie POMOGE !!

Post został pochwalony 0 razy

tak czytam czytam i sie zastanawiam czy to tak całkiem podlatuje pod mój temat ? pomocy Sad

temat" urzadzenia metanometryczne"

aha i w tym musi jeszcze byc tak :
do czego słuzy
funkcje
oczujnikowanie
cały system metanometryczny